تاثیر جنس و مدل لباس در سلامت بدن

فرض کنید امشب برای میهمانی دعوت شده اید. چه لباسی می پوشید؟ البته منظور ما مدل آن نیست، بلکه جنس آن است. تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چه جنسی از لباسی که می پوشید، برای سلامت پوست شما مناسب تر است؟ اگر به حساسیت های پوستی دچار شده اید، حتما توجه کرده اید که حتی برخی از لباس هایی با جنس خوب و مرغوب به علت نوع رنگ یا بافت یا اندازه و موادی که در آن به کار رفته است، برای شما حساسیت زاست.

لباس ما ممکن است از علل اصلی درماتیت یا التهاب های ناشی از شغل خاصی باشد. منشا درماتیت ممکن است خود پارچه یا مواد افزودنی به آن باشد. گاهی جنس لباس و ماده افزودنی هیچ دخالتی در بروز حساسیت ندارند، بلکه این اندازه لباس است که اگر تنگ و چسبان باشد، با بستن راه ترشح غدد عرق و چربی، موجب بروز حساسیت و عرق سوز شدن به ویژه در فصل گرما می شود.

طبیعی یا مصنوعی بودن الیاف پارچه :

الیاف پارچه، مصنوعی، طبیعی یا ترکیبی از هر دو است. الیاف طبیعی مانند ابریشم و پشم از پروتئین ساخته شده اند و الیافی مانند کتان از سلولز گیاهان تهیه می شوند. پلیمرهای مصنوعی شامل نایلون، پلی استر، فایبرگلاس و چرم است. همه انواع الیاف های طبیعی و مصنوعی موجب بروز درماتیت تماسی حساسیتی یا تحریکی می شوند، اما نوع آلرژیک به ندرت دیده می شود. برای مثال برخی از افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک ممکن است به الیاف پشمی حساس باشند، در حالی که حالت آلرژیک و افزایش حساسیت وجود ندارد.

واکنش های آلرژیک یا تحریکی ممکن است به علت استفاده از لباس هایی از جنس چرم، رزین های فرمالدئید، مواد افزودنی شیمیایی، رنگ های گوناگون، چسب ها و عوامل تیره کننده که در روند ساختن لباس وجود دارد، مشاهده شود.

الیاف الاستیک که در لباس های زیر یا در قسمت مچ بند آستین پیراهن به ویژه انواع زنانه وجود دارد و همچنین نوارهای الاستیک موجود در کش شلوار و لباس های زیر ممکن است موجب بروز درماتیت تماسی تحریکی شود و اگر در مناطق عرق کننده بدن باشد با اصطکاک و جلوگیری از تعریق، وضعیت را بدتر می کند.

یکی دیگر از انواع پوشش هایی که امروزه به آن توجه بیشتری می شود، دستکش است به خصوص انواع لاتکس. این نوع دستکش ها به علت اینکه از جنس نایلون است با بستن منافذ غدد دست ها موجب بروز حساسیت تحریکی پوست و در مواردی هم حساسیت به مواد شیمیایی محافظت کننده از دستکش و موادی که در روند ساخته شدن آن به کار می رود، می شود مانند پودر تالک، مواد افزودنی چرمی، آنتی اکسیدان و مواد نگهدارنده یا حتی پروتئین خود لاتکس.

رزین های فرمالدئید که در صنایع پارچه بافی برای ضدچروک کردن پارچه های کتان یا کتان و پلی استر به کار می رود، ممکن است موجب بروز حساسیت پوستی شود که علت آن وجود رزین است، نه فرمالدئید.

حساسیت به رنگ ها :

رنگ هایی که به مواد ساخته شده می زنند به مراتب بیشتر از خود مواد موجود در پارچه موجب بروز حساسیت و تحریک پوست می شود. رنگی که بیش از همه موجب بروز درماتیت می شود از گروه رنگ های پودری نوع آزو یعنی رنگ های آبی و آنتروکینون است. یک علت مهم این موضوع این است که رنگ ها با پیوند گسستنی به الیاف و مواد موجود در پارچه می چسبند و به راحتی با کشیده شدن روی پوست از سطح پارچه کنده می شوند و به سطح پوست می چسبند.در الیاف برخی از لباس های بانوان از نوعی رنگ آبی به نام آبی پلی استر 10 درصد و آبی استات 100 درصد استفاده می شود که انواع مشکی، سبز و بنفش آن هم وجود دارد. در لباس های آقایان از رنگ های سفید، خاکستری و بژ استفاده می شود که کمتر موجب بروز حساسیت می شود.رنگ های موجود در لباس های بانوان موجب بروز اگزما می شود که در موارد زیادی مزمن می شود. بسیاری از پژوهشگران، حساسیت پوست را به لباس های ضد آتش گزارش کرده اند که علت این موضوع، ماده ای است به نام تریس و در برخی موارد از اگزمای مزمن که به سختی هم درمان می شود، حساسیت به رنگ قرمز پایه موجود در لباس های ضدآتش گزارش شده است.

یکی از موارد شایع مشکلات پوستی ناشی از مواد موجود در لباس، حساسیت به نیکل است. نیکل بیشتر به شکل دکمه در لباس های اسپرت مانند شلوار و بلوزهای جین وجود دارد. پیش از ساخته شدن لباس های جین در اواخر دهه 1960 میلادی، حساسیت به نیکل بیشتر در ناحیه بستن کمربند مشاهده می شد.

مواد شیمیایی دیگر که موجب بروز حساسیت پوستی می شوند شامل موادی است که در صنایع تولید کفش و کمربندهای چرمی به کار می روند، مانند رنگ ها، کرومیوم و فرمالدئید و فرآورده های چسب که در این صنایع استفاده می شود.

پوست و لباس کار :

در بسیاری از موارد جنس لباس موجب بروز عارضه خاصی نمی شود بلکه به علت اشتغال به کاری خاص مواد شیمیایی به لباس می چسبند که یا شسته و برطرف نمی شوند یا به علت سهل انگاری در شستشوی لباس موجب می شوند که فرد در معرض ابتلا به حساسیت پوستی قرار گیرد. این موضوع در بسیاری از موارد حتی اثر شدیدتری در مقایسه با اثر ایجاد حساسیت خود لباس دارد، چون در صورت برخورد مواد آلوده لباس به پوست و کشیده شدن و اصطکاک آن موجب بروز فولیکولیت یا عفونت ریشه مو می شود.

این مشکل به ویژه در مکانیکی ها، کارگران ساختمان سازی و آسفالت کاران و کارگران صنایع پتروشیمی و نفت مشاهده می شود. استفاده از لباس هایی که آغشته به حلال های قوی اند، ممکن است به احتمال بسیار زیاد به سوختگی شدید پوست منجر شوند. نوعی روغن به نام اوروشیول که در گیاهان بلوط و گزنه سمی وجود دارد، بقایایی از خود در لباس ها و کفش افراد برجا می گذارد که در صورتی که شسته یا پاک نشود، موجب بروز درماتیت آلرژیک تماسی می شود.

در برخی از لباس ها ذرات ریز فلزی مانند تری اکسیدهای آنتیمونی و آرسنیک وجود دارد که واکنش های تحریکی شدید پوستی ایجاد می کند و اگر با تعریق شدید همراه باشد، موجب بروز ضایعات خارش دار و ملتهب و قرمز رنگ در منطقه اصطحکاک پوستی می شود.

منبع: limonat.com